کود NPK چیست؟

افرادی که به تازگی وارد کشاورزی شده اند با این کلمه زیاد برخورد کرده اند و با NPK 20-20-20، NPK 15-15-15، NPK 15-5-30، NPK 12-12-36، NPK 5-5-45، NPK 10-40-10 و امثال این ها برخورد داشته اند.

اما معنی این کد ها چیست؟ قبل از شروع توصیه میکنیم مقاله آشنایی با کودهای شیمیایی را مطالعه کنید.

عناصر مورد نیاز گیاهان در دو دسته کلی به عناصر پرمصرف یا ماکرو و عناصر کم مصرف یا میکرو (ریزمغذی ها) تقسیم میشوند.

در مرحله اول ما باید عناصر پرمصرف را تامین کنیم.

اسم کود NPK برگرفته شده از نیترات (N – ازت)، فسفر (P)، پتاسیم (K) است. اعداد بعد از NPK به ترتیب نسبت این عناصر موجود در کود را مشخص میکند. اینکه این کودها چه عملکردی در گیاه دارند و کمبود یا زیادی بودن این عناصر چه آثاری در گیاه دارد را میتوانید به تفصیل در مطلب آشنایی با کودهای شیمیایی مطالعه کنید.

اما اگر بخواهیم به اختصار برای استفاده عمومی بیان کنیم اینگونه است:

کود NPK – نیترات:

اگر شما گیاهانی مانند سانسوریا، برگ عبایی، اسپاتی فیلوم، پتوس، برگ قاشقی، زامیفولیا، یوکا، دیفن باخیا و امثال این گیاهان را دارید که صرفا برگدهی میکنند و نیازی به گل و میوه دادن ندارند برای تقویت گیاهتان از کود نیترات میتوانید استفاده کنید.

درواقع از کودهای با پایه نیترات برای افزایش برگدهی گیاهان استفاده میشود.

کود نیترات در حالت عمومی باعث آسیب رساندن به گیاه نمیشود ولی افراط در استفاده از این کود باعث افزایش ناگهانی تولید برگ و شاخه در گیاه میشود که در بلند مدت باعث وابستگی گیاه به این کود میشود. اگر در دادن این کود افراط شود بعد از برگدهی گیاه اگر این کود به آن نرسد به دلیل عدم توانایی گیاه در تامین مواد مورد نیاز حجم برگ های جدید برگ ها شروع به از بین رفتن میکنند و گیاه ضعیف میشود.

این کود در بهار و تابستان هر دوهفته یکبار و در پاییز و زمستان هر ۲-۳ ماه یکبار استفاده شود.

اگر دنبال فرمول برای استفاده هستید مثلا برای کود نیترات آمونیوم (نیترات ۳۵%) برای مصرف خانگی یک قاشق چایخوری در لیتر و مصرف صنعتی ۲ کیلو در ۲۲۰ لیتر استفاده کنید.

کود NPK – فسفر:

این عنصر وظیفه رشد ریشه و افزایش باردهی را به عهده دارد. برای رشد نشا و گیاهان تازه قلمه زده میتوان استفاده کرد. البته این عنصر برخلاف نیترات در صورت افراط در مصرف تبعات مخربی برای گیاه خواهد داشت.

این عنصر باید در زمانی که گیاه به آن نیاز دارد استفاده شود.

از نشانه های کمبود فسفر میتوان به کوچک مانده برگ های انتهایی و لکه های قهوه ای روی برگ ها اشاره کرد.

فسفر در خاک های قلیایی با املاح کلسیم و در خاک های اسیدی با املاح آهن و منیزیم به صورت ترکیبات غیرقابل استفاده و تثبیت شده در می آید.

یادتان باشد در مصرف کودهای فسفره نباید زیاده روی کرد زیرا در صورت بروز مصمومیت بالای فسفر، چاره ای جز تعویض خاک نیست! عملیات آب شویی هم تاثیر چندانی نخواهد داشت.کود ذرذرذ

توصیه میکنیم اگر گیاهان خانگی دارید و تخصصی کشاورزی ندارید زیاد از این کود استفاده نکنید. البته نگران استفاده به اندازه از این کود برای گیاهانتان نباشید!

کود NPK – پتاسیم:

پتاسیم در ایجاد بافت های نگهدارنده نقش مهمی دارد. وارد فعالیت های بیوشیمیایی و آنزیمی می شود. کمبود پتاسیم و زیادی ازت باعث به وجود آمدن بافت های آبدار و ترد می شود. این موضوع شرایط را برای ورود بیماری ها و قارچ ها فراهم می کند.

از نشانه های کمبود پتاسیم میتوان به رگه های زرد رنگ اطراف برگ ها اشاره کرد.

پتاسیم در کشت های فضای باز مصرف بیشتری دارد. در فضاهای بسته (گلخانه ای) نیز پتاسیم بیشتر از ازت و فسفر استفاده می شود.

پتاسیم باعث افزایش مقاومت گیاه به بیماری ها، رطوبت زیاد، سرما، گرما و خشکی، میوه را خوشمزه و رنگ آن را درخشان میکند! کلا این کود گیاه را قوی میکند 

البته یادتان باشد عموما پتاسیم در خاک به اندازه کافی موجود است و حداقل برای مصارف خانگی شما نیازی به کودهای با پایه پتاسیم ندارید.

معمولا کمبود پتاسیم در کشت های هیدروپونیک و ایروپونیک مشاهده میشود.

فرمول کلی کود NPK:

برای مصرف خانگی و تعداد گلدان های کم (مثل گلخانه های کمتر از کود های سبک را توصیه میکنیم. مثلا NPK 5-5-5 یا NPK 10-10-10. به این کود ها که نسبت هر سه عنصر یکسان است کودهای کامل گفته میشود. هرچه گیاه ضعیف تر باشد از کودهایی با اعداد پایین تر استفاده کنید.

کود های با اعداد بالاتر مثل NPK 20-20-20 در صورت استفاده بیش از حد میتواند باعث نابودی گیاه شود.

لطفا توجه کنید!

لطفا توجه کنید که درست هست که کود باعث تقویت گیاه میشود ولی حداقل در مورد کودهای شیمیایی این موضوع را مدنظر داشته باشید که اول گیاه باید به شما اعلام نیاز کند، بعد شما نسبت به کوددهی اقدام کنید. اگر گیاهتان در وضعیت مناسب است، رشد عادی دارد، وضعیت و رنگ برگ ها و ساقه ها عادی است، اقدام به کوددهی نکنید.